Wie ben jij eigenlijk … als professional?

Laatst was ik bij een bijeenkomst van de NOLOC, de beroepsvereniging voor loopbaanadviseurs waar ik lid van ben. Het thema van de avond was professionaliteit. De stelling van spreker Jouke Post was dat er twee dimensies zijn van professionaliteit: vakbekwaamheid en eigenheid. De eerste zal weinig discussie oproepen. Uiteraard moet je je vak kennen en tot in de puntjes beheersen om jezelf een professional te kunnen noemen. Dat geldt in wezen voor ieder beroep en in alle lagen. Maar wat heeft de eigenheid ermee te maken? En wat heeft dit met jou te maken?

Stel, je zit in de situatie dat je een ander moet laten zien dat jij de juiste persoon bent voor de klus. Dat kan zijn omdat je op zoek bent naar ander werk, omdat je een project binnen je organisatie graag zou willen hebben, of omdat er een reorganisatie gaande is en er mensen uit moeten (en jij wilt daar niet bij horen). Of misschien iets heel anders, bijv. een functioneringsgesprek waarbij jij hoopt op een opening voor een promotie.

Wat laat je dan van jezelf zien? Laat je vooral zien hoe goed je in je vak bent? Welke vaardigheden of competenties je beheerst? Welke kennis je hebt en hoe je de taak zou aanpakken? Dat is wat de meeste mensen doen. Prima, maar daar onderscheid je jezelf niet mee.

Juist het jezelf onderscheiden van anderen en het daaraan gekoppelde benoemen van je meerwaarde is voor veel mensen zo moeilijk. Dat heeft er deels mee te maken dat wij het lastig vinden om onze positieve kenmerken te benoemen, maar ook omdat veel mensen zich op het werk anders voordoen dan in hun privésituatie of sociale leven.

Maar waarom eigenlijk? Natuurlijk speel je een andere rol op het werk dan thuis, maar word je daar een ander mens van? En is dat wel verstandig?

Het is goed je te realiseren dat je altijd jezelf meeneemt naar je werk. Juist het accepteren van je eigenheid en deze tot volle bloei laten komen, maakt dat je uniek bent. En dat maakt tevens dat je bij de ene organisatie goed uit de verf komt, terwijl je je bij de andere organisatie als een vreemde eend in de bijt voelt. Hoe beter je met jouw karakter, manier van doen, favoriete rol en werkstijl past bij de organisatiecultuur en het team, hoe beter je vakbekwaamheid ook tot uiting zal komen.

Ook organisaties en team hebben een kern van eigenheid met daar omheen een schil die je bij gebrek aan een betere term ‘marktbekwaamheid’ zou kunnen noemen (N.B. als iemand een betere term weet, dan help je mij enorm door die in de commentaarbox hieronder te zetten).

Meestal wordt er een voldoende match gezien wanneer de vakbekwaamheid (kennis, ervaring, competenties) van de persoon aansluiten bij de marktbekwaamheid van de organisatie. Waar hooguit naar wordt gekeken, is of je als persoon aansluit bij de mensen met wie je zult gaan samenwerken. Dat is de klik waar weleens over gesproken wordt: ben je ook leuk om bij de koffieautomaat een gesprekje mee te hebben?

De beste match ontstaat echter wanneer de eigenheid van jou als medewerker, manager of directeur aansluit bij de eigenheid van de organisatie, ofwel wanneer jouw persoonlijkheid, waarden, drijfveren en persoonlijke doelen passen bij de bedrijfscultuur, bedrijfswaarden en doelen van de organisatie.

Mijn vraag aan jou:

1. Met welke vijf aspecten zou jij jouw vakbekwaamheid omschrijven? Bijvoorbeeld: onderhandelingsvaardigheid, topverkoper zijn, lesbevoegdheid, een beproefde methodiek beheersen, kennis hebben van de laatste ontwikkelingen, etc.
2. Welke vijf eigenschappen zijn kenmerkend voor jou? Bijvoorbeeld: introvert, grappig, sociaal, optimistisch, ruimdenkend, creatief, etc. Laat je niet beperken door wat anderen ‘goede eigenschappen’ vinden. Je bent precies goed zoals je bent.
3. Wordt er binnen jouw organisatie een beroep gedaan op jouw belangrijkste aspecten van vakbekwaamheid? Ofwel: werk je op jouw niveau of blijven er bekwaamheden van jou – waar je wel aan hecht want anders had je ze niet bij punt 1 gezet – onbenut? Welke essentiële bijdrage lever jij aan de organisatie met jouw vakbekwaamheid?*
4. Pas jij met jouw persoonlijke eigenschappen bij de bedrijfscultuur? Ofwel: is er een match tussen wie jij als mens bent en de eigenschappen die de organisatie maken tot waar deze voor staat? Versterk jij de organisatie door de persoonlijke eigenschappen die jij meebrengt?*
5. Wat is je slotconclusie? Hoe goed is de match? En: hoe omschrijf je nu jouw meerwaarde?

* Als je op dit moment geen werk hebt, kijk dan ofwel naar je laatste baan, ofwel naar de organisatie waar je graag zou willen werken.

Ik ben benieuwd naar jouw antwoord op bovenstaande vragen. Je kunt jouw antwoorden kwijt in de commentaarbox hieronder, of persoonlijk naar mij mailen als je dat liever doet. Succes!