Vandaag is het Internationale Vrouwendag. Een dag die ontstaan is als gevolg van de eerste staking door vrouwen, 115 jaar geleden. De start van de emancipatie van de vrouw. De tijd van Aletta Jacobs, de eerste vrouwelijke studente die haar universitaire opleiding afmaakte en als arts ging werken. Waarom vertel ik dit?
Door de jaren heen vragen mensen zich regelmatig af of Vrouwendag nog nodig is. En waarom er geen Internationale Mannendag is. Die is er overigens wel, al sinds 1992, namelijk op 19 november en had als doel om “een dag waarop alle problemen met mannen en jongens kunnen worden aangepakt.” (Wikipedia). In Nederland leeft dit niet, maar elders op de wereld des te meer.
Als vrouw hecht ik aan de Internationale Vrouwendag. En speciaal op deze dag wil ik aandacht besteden aan iets waar alle vrouwen doorheen gaan en lang niet altijd zonder slag of stoot. Puur natuur, maar vol stekels en doorns die de sfeer behoorlijk kunnen verpesten:
De overgang
Gelukkig is er de laatste jaren meer aandacht voor de overgang en de effecten hiervan op het werk. Laten we even teruggaan en de levensfasen stuk voor stuk bekijken.
In de tienertijd gaan de hormonen met ons op hol. Dat geldt evenveel voor meisjes als voor jongens. Als gevolg van die hormonen, krijgen de meisjes er rond hun 12e een last bij. Ik weet nog hoe ik mijn maandelijkse periodes uit alle macht probeerde te verbergen, ondanks het kettinkje met het strijdbare vrouwenteken dat ik van mijn moeder kreeg na mijn eerste menstruatie. Buitenshuis leek het niet iets om trots op te zijn. Op school maakte het mij onzeker, en dat is niet best voor je leerprestaties.
Dan de volgende periode. Twintigers en dertigers krijgen in veel gevallen kinderen, proberen die te krijgen of juist te vermijden. Zwangere vrouwen krijgen hun tweede hormoonboost, terwijl andere vrouwen zich volstoppen met hormonen om juist een zwangerschap te vermijden (de pil, hormoonspiraaltje). Veel vrouwen hebben maandelijks last van hun menstruatie, tot aan gruwelijke krampen, maar zelden blijven ze hiervoor thuis. Wel kan het effect hebben op het werk: concentreren terwijl je bleek ziet van de pijn, is niet makkelijk.
En dan krijgen we de overgang. Opnieuw een hormonale rollercoaster. Tot een paar jaar geleden wist ik hier niet veel van. Het kon in ieder geval niet zo erg zijn als de maandelijkse menstruaties. En de vrouwen die zich koelte toewapperen, vond ik een beetje overdreven. Inmiddels weet ik wel beter.
Overgang en werk
Er is steeds meer bekend over het effect van de overgang op het leven en werk van vrouwen. De hormonale schommelingen hebben een enorm effect op een overgrote meerderheid van de vrouwen. Een paar feiten, uit een training van de Gemeente Amsterdam: de overgang duurt 7 – 10 jaar, maar soms langer; zo’n vier jaar vóór de menopauze beginnen de klachten en je kunt aan de hand van een bloedtest niet vaststellen of je in de overgang bent. In een training van de Over!Academie, die zich richt op overgang en werk, heb ik geleerd om hierop te letten als ik iemand met stress en burn-outklachten tegenover mij heb. Heb ik in mijn loopbaanpraktijk een vrouwelijke cliënte vanaf een jaar of 43, dan doe ik er goed aan de overgang bespreekbaar te maken.
Nog wat feiten: 80 – 96% (afhankelijk van het onderzoek) van de vrouwen heeft last van de overgang en 62% ervaart deze als ernstig. Lang niet al deze vrouwen zullen hun klachten direct herkennen en koppelen aan de overgang. Ik heb jaren rondgelopen met de gedachte dat ik gewoon last had van spanning en stress. Niet eens de huisarts dacht dat ik in de overgang zou zijn, dus waarom zou ik dat denken? Achteraf gezien is het mogelijk dat mijn beginnende overgangsklachten een rol hebben gespeeld bij het verlies van mijn baan, jaren geleden. Belangrijk dus om er als vrouw én man bewust van te zijn wat de overgang met je doet op het werk.
De impact van overgangsklachten op het werk is enorm: concentratieverlies, vermoeidheid, brain fog, geheugenstoornis, somberheid, depressie, verminderd zelfvertrouwen, en opvliegers die je tijdens vergaderingen probeert te onderdrukken. Zolang je als vrouw zelf niet herkent dat je overgangsklachten hebt, kun je er niks aan doen. En zolang werkgevers er te weinig over weten, zullen we effecten zien die vermeden kunnen worden, zoals uitval en uitstroom.
Als je een deel van de overgangsklachten vergelijkt met met burn-out klachten, dan zal het opvallen dat ze nogal op elkaar lijken. Soms gaan ze hand in hand, maar het zal regelmatig voorkomen dat er een verkeerde diagnose wordt gesteld.
Al ruim 10 jaar geleden is uit onderzoek gebleken dat zo’n 34% van het ziekteverzuim van vrouwen tussen de 44 en 60 jaar gerelateerd is aan overgangsklachten. Dat is nogal wat. Een dure grap. Tijd om hier iets aan te doen.
Dames en heren, laten we de overgang serieus nemen en er samen voor zorgen dat de wij én de economie hier niet onder lijden.
Herken je jezelf of iemand in je team in bovenstaande verhaal? Neem contact met mij op zodat we samen onderzoeken hoe wij werk en loopbaan hier niet door laten belemmeren.
Je reactie in de commentaarbox hieronder wordt gewaardeerd.